Архив қызметкерлері күні!(PPTX 6510 Kb)
Заманауи жағдайда архивист мамандығы ерекше орын алады. Архив қызметкерлерiнiң жұмысы көптеген ашылулармен байланысты, онсыз тарихи шындықты анықтау, объективтi тарих құру мүмкiн емес. «Архивист — бұл мамандық емес, ол икемдiлiк» деген сөз бар. Дәл осы қасиет архив қызметкерлерiнiң жұмысына деген адалдығын анықтайды.
Көкшетау қаласының мемлекеттiк архивiнiң тарихы 1993 жылдың 8 ақпанында басталды. Сол кездегi оның негiзгi мiндеттерiнiң бiрi ол жеке құрамдағы архив құжаттарын қабылдау және сақтау болды. Архив жұмысы ведомстволық архивтерге практикалық көмекке жүгiндi, құжаттарды қабылдау, құжаттарды рәсiмдеу, жүйелеу және сараптау бойынша қатаң шаралар қабылданды.
Қалалық архив Темiрбекова, 55 көшесi бойында жеке ғимаратта орналасқан. Ауданы 349,1 шаршы метрдi құрайтын екi бөлмеде, жалпы ұзындығы 1735 сызықты метр архив сөрелерi орналастырылған, сөрелерде 504 қор орналастырылған. 2020 жылғы 1 сәуiрдегi жағдай бойынша мемлекеттiк архив 121656 мыңнан астам қағаз түрiнде, оның басқарушылық — 60181, жеке тегi — 2887, жеке құрам бойынша — 46283 сақтау бiрлiгi.
Бұл негiзiнен басқарушылық құжаттамалар, фотоқұжаттар (позитивтер мен негативтер, сандық фотосуреттер), бейнежазбалар, жеке тектi құжаттар, азаматтардан келiп түскен, хаттар және «Красный пахар», «Колхоз жолы» және «Социалистiк құрылыс» газеттерi.
Жыл сайын қабылдау фото құжаттар мен жеке бастама құжаттарының негативтерiмен жүзеге асырылады.
Бастапқыда, 1993-2003 жылдар аралығында 10 жыл iшiнде архивтiң директоры болып Валентина Владимировна Долгова, содан кейiн 2003-2006 ж. Каншаиым Ғалымжанқызы Мақажанова, 2006-2011 ж. Терещенко Алла Борисовна, 2011-2015 ж. Юрий Алексеевич Красильников, 2016 жылы директор болып тағайындалып, осы күнге дейiн Көкшетау қаласының тарихы үшiн әлi күнге дейiн қызмет етiп келе жатқан Какпенов Тасбулат Жазитұлы.
Архивистердiң маңызды мiндеттерiнiң бiрi — құжаттардың сақталуын қамтамасыз ету. Өйткенi, архивтер — бұл өткеннiң тарихы туралы ақпараттың қайталанбас қоймасы. Тек бiр ғана сақталатын құжат бiр нәрсе немесе бiреу туралы түсiнiгiмiздi және бiлiмiмiздi өзгерте алады. Құжаттарды сақтау үшiн бейiмделген бөлмелер маңызды, бiрақ жұмысшылардың өздерi де маңызды рөлге ие. Қағаздағы әрбiр құжат стандартты архив қораптарына бекiтiлген, олар күндiзгi жарықтың енуiне және құжаттардың шаң басуына жол бермейдi. Архив қызметкерлерiнiң назарынан тыс бiрде-бiр құжат қалмайды.
Қалалық архивтiң архивисттерi тарихи құжаттарды сақтап қана қоймай, оларды көрмелерде және бұқаралық ақпарат құралдарындағы жарияланымдарда белсендi қолданады. Архив құжаттарын қолдана отырып, жыл сайын қалалық газеттерде 15-18 жарияланымдар, 5-10 фотоқұжаттар көрмелерi, 10 экскурсиялар дайындалады.
Осыған қарамастан, соңғы онжылдықта архивтiң негiзгi бағыты азаматтар мен ұйымдардың әлеуметтiк және заңды, тақырыптық сұраныстарын орындауға аударылды.
Әлеуметтiк-құқықтық сұраулардың тақырыбы әдеттегiдей: жұмыс тәжiрибесiн, жалақы, марапаттауларды растау. Жазбаша өтiнiштер саны жылына бес-алты мыңға дейiн, жыл сайын архивке мың адамға дейiн жеке өздерi келедi. 2004-2005 жылдары мемлекеттiк архив жұмысын ұйымдастыруды жетiлдiру мақсатында оның құрамында 3 бөлiм құрылды: құжаттардың сақталуын және мемлекеттiк есебiн қамтамасыз ету бөлiмi, ведомстволық архивтердi бақылау бөлiмi, ақпарат және құжаттарды пайдалану бөлiмi.
Кез-келген сұраныстың нақты мерзiмi бес күннен он бiр күнге дейiн. Архив қорларының ғылыми-анықтамалық аппараттарын жетiлдiру бойынша қосымша үлкен жұмыссыз бұл мүмкiн болмас едi. Жыл сайын архив қорлары каталогталады, барлық каталогтарда 2000 мыңнан астам жазбалар сақталады.
Архивтiң болуының мәнi мен мақсаты қоғамның архив құжаттарындағы ретроспективтi ақпаратқа деген қажеттiлiктерiн қанағаттандыру болып табылады. Бұл мiндет, ақырғы соңына келгенде, архив қызметкерлерiнiң барлық қызметiне арналады. Бiрақ ең бiрiншi азаматтық парыз — архивтердi ұлттық құндылық ретiнде, халықтың есiнде, болашақ тарихи бiлiмнiң қайнар көзi ретiнде сақтау.
Г. А. Канафина,
мемлекеттiк архив
директорының орынбасары
