AA

Көкшетау қаласы Мемлекеттік архиві

Ұлттық валюта және қаржы жүйесі қызметкерлерінің күні

Бүгін Қазақстанда «Ұлттық валюта – теңге күні» атап өтілуде. Осы күні, 15 қарашада, қазақстандық теңгенің айналымға енгізілгенінің мерейтойында Қазақстанның қаржы жүйесі қызметкерлерінің кәсіби мерекесі де тойланады.1993 жылдың шілдесінде Ресейдің Орталық банкі 1961-1992 жылғы үлгідегі кеңестік банкноттарды, сондай-ақ 1992 жылғы үлгідегі 5 және 10 мың рубльдік ресейлік банкноттарды айналыстан шығару науқанын жүргізді. Бұл, шын мәнінде, ескі рубль аймағының ыдырауын білдірді.     Қазіргі дағдарыстық жағдайдан тезірек шығу үшін түбегейлі ақша реформасын жүргізу қажет болды. 1993 жылы 12 қарашада Қазақстан Республикасы Тұңғыш Президентінің «Қазақстан Республикасының ұлттық валютасын енгізу туралы» Жарлығы шықты. Сол жылы 15 қарашада рубльді теңгеге – 500 рубль 1 теңгеге ауыстыра бастады.   Жаңа валютаның атауы символикалық және тарихи мәнін көрсететін атау таңдалды. «Теңге» сөзі ортағасырлық түркілердің «денге» немесе «танга» күміс теңгелерінен шыққан, өз кезегінде орыс монетасының «денга» атауы мен «ақша» сөзінің өзі осыдан шыққан. Ақшаның кішірек номиналы «тиын» деп аталды. Егемен Қазақстанның қағаз теңгелерінің бірінші партиясы 1, 3, 5, 10, 20, 50, 100 теңгелік номиналдардан тұрды. Банкноттардың бет жағына Қазақстанның ұлы тұлғалары: Әл-Фараби, Сүйінбай, Құрманғазы, Ш.Уәлиханов, Әбілқайырхан, Абылайхан, Абайдың портреттері орналастырылған. Артқы жағында мәдени-табиғат ескерткіштері: Яссауи кесенесі, Маңғыстаудың жартастағы суреттері, Бурабай көлі, Алатау пейзажы, бүркітті шабандоз бейнеленген. Еліміздің ұлттық валютасы 1995 жылдың мамыр айына дейін шетелде басып шығарылды. 1995 жылы 18 мамырда жеке банкнот фабрикасы ашылғаннан кейін Қазақстанда барлық теңге номиналдары шығарылды.
Көкшетау қаласының мемлекеттік архивінда ұлттық валютаның және 1898-1993 жылдардағы банкноттардың шағын коллекциясы бар.

Мақалың шыққан күні: 15.11.2024
Қаралым саны: 123
© 2024. Көкшетау қаласы Мемлекеттік архиві
';